Hasan Kıran’ın Hayatı
Hasan Kıran 1966 yılında Malatya Doğanşehirde doğdu. 1993 yılında İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Resim-İs Bölümününden mezun oldu. Ardından 1995 yılında Uluslararası Salzburg (Avusturya) Yaz Akademisi’ne (Jim Dine Atölyesi) katıldı. 1998 yılında Hacettepe Üniversitesi’nde “Sanatta Nedensellik Üzerine” konulu tez çalışmasıyla Yüksek Lisansını bitirdi. 2003 yılında Tokyo Devlet Sanat Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Baskı Bölümü’nde “research assistant”olarak görev aldı. Japon Baskı Sanatı üzerine çalışmalar gerçekleştirdi. 2005 yılında Tokyo Devlet Sanat Üniversitesi’nde “Şamanistik İmgeler Üzerine Görsel Önermeler” konulu tez çalışmasıyla Doktora Programı’ndan mezun oldu. (Ph.D.) derecesi aldı. Sonrasında Yüzüncü Yıl Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde Yardımcı Doçent ardından ve ardından 2010’da doçent oldu. 2013 Yılında Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde Doçent olarak göreve başladı.
“Hasan Kıran, kendine amaç edindiği Ağaç Baskı konusunda, aylarca sabahlara kadar çalışan, yeni ve atak araştırmalarla katıldığı yurt içi ve yurt dışı sergi ve yarışmalarda adını ve ülkemizin adını duyuran sanat savaşçılarımızdan biri. Anadolu’da mahrumiyet nedeniyle sanat yapmak zordur inancına inat, Van’da yaptığı çalışmaları ile uluslar arası jürili sergilerde adını duyurmasını bildi. Aşağıdaki sanatsal etkinlikleri incelendiğinde onun başarıların boyutu meydana çıkar.
Hasan Pekmezci, “Hasan Kıran Tutku, Mücadele ve Sanat”, Etkin Sanat Dergisi, Sayı6, 2005
Hasan Kıran’ın Manifestosu
Ağaç baskı alanında ülkemizi dünya çapında tanıtan sanatçılarımızdan biridir. Ülkemizin konularını ağaç baskı alanı ile uluslar arası ortama taşıma başarısı göstermiştir. Anadolu’nun kırsal yaşam biçimini, Anadolu şamanizminin doğa ve insanı ele alma biçimini baskı çalışmalarında konu edinmiştir.
“Çalışmaların ana konusu mitsel düşüncelerin, mistik ve primif yanlarının imgeler aracılığıyla, yeni ifade biçimlerine dönüşmesi olayıdır. Başka bir deyişle, mitsel söylencelerin ekspresif bir anlayışla görsel önermelere dönüşmesi durumudur. Örneğin; “Şaman’ın Dansı” ve “Şaman’ın Transı”, “Ayin Töreni”, “Gösteri”, “Şamanların Yüzleşmesi” isimli seriler, şamanist inancın içinde var olan “Şaman Söylenceleri” özgün dans ritüelleri, doğa inancı gibi konuları işlemektedir.”
Şaman Söylenceleri, Manifesto
Sanatçı şamanist mitlerin imge aracılığı ile baskı çalışmalarını gerçekleştirir. Büyük çalışmalar için uzun bir araştırma süreci gerçekleştirilir. Konu ile ilgili belgeler söylenceler vs. kaynaklar incelenir. Bu araştırmaların sonucu eskiz çalışmaları ve ardından baskı aşamasına geçer.
Bu aşamalar gerçekleşirken geçmişi ile bağ kurulan olayların bıraktığı etki sanatçı için önemli bir olgudur. Teknik olarak ele aldığımızda ise uzakdoğu, batı tarzda ağaç baskı tekniğinin çok renkli örneklerini vermektedir. Çalışmalarını su bazlı ve yağ bazlı pigment boyalar kullanarak el yapımı kağıtlar üzerine tahta kaşık kullanarak gerçekleştirir.
Öğrencilik yıllarından beri onu taıyan ve arkadaşı olan Hayri Esmer Hasan Kıran’ın baskı çalışmaları hakkında şunları söylemektedir.
“Hasan Kıran’ın ağaç baskıları, tarihsel göndermelerle beslenen, düş ve bilinçaltının buluştuğu bir mecrada hayat buluyor. Mistik bir dünyanın bitimsiz genişliği içinde gezinen, kendisini ve yaşamı yeniden düşündüren bir resim… Bilinçaltının, düşün ve mitlerin dünyası… Durmaksızın devinen, yeniden ve yeniden biçimlenen öykülerin, hikayelerin dünyası… Korkulu düşlerin, fantazyanın ve derin bir renkliliğin coşkulu dünyası…”
Hayri Esmer, “Hasan Kıran Döngü- Çatalhoyük Kataloğu”, Galeri Soyut, Ankara, 2021
Hacettepe Üniversitesi’ndeki görevine ve sanatsal faaliyetlerine devam etmektedir.
Sanatçının Baskı Çalışmalarından örnekler için: Tıklayınız
Kaynaklar:
- Hasan Pekmezci, “Hasan Kıran – Tutku, Mücadale ve Sanat“, Etkin Sanat Dergisi, Sayı 6, 2005
- Hakan Kıran, “Şaman Söylenceleri”, Galeri Soyut Sanatçı Sayfası , (10,04,2020)
- Hayri Esmer, “Hasan Kıran Döngü-Çatalhöyük Kataloğu“, Galeri Soyut, 2012, Ankara