Art Nouveau

Art Nouveau Estetizm akımından başlayarak çeşitli dönüşüm ve kişiselleştirmelere mağruz kalan dekoratif sanat düşüncesi ve tasarımların biçimsel içeriği Art Nouveau’da eklektik bir yapı altında toplanmıştır. Bu eklektik yapının oluşmasında William Morris ve Japon baskı sanatlarının Avrupa’da yayılması büyük kısmı oluşturur.

“Dekoratif bir sanat ve tasarım stili olan Art Nouveau, 1890-1910 yılları arasında bütün dünyayı etkiledi. Özellikle illüstrasyon, kitap ve afiş alanlarında oldukça başarılı örnekler verildi.” (Becer, 2015: 100)

Akımın afiş sanatına olan eğilimi Jules Cheret ile başlar. Kendinden sonra gelen diğer tasarımcılara öncü olmuştur. En tanınmış afiş tasarımcılarından biri ise Henri de Loulouse-Lautrec’tir. Çalışmalarıyla afiş tasarımının bir sanat eseri olarak kabul görmesini sağlamıştır.

Akım bunun yanında resim, mimarlık, cam, seramik, mobilya tasarımları, mücevher tasarımaları gibi neredeyse sanatın her alanında etkisini göstermiştir. Bu çalışmalarda ortak bir dilden söz etmek mümkündür. Ayrıca Art Nouveau’nun oluşmasında bir çok farklı kaynakların eklektik bir içerik oluşturması görülür.

“Akımın ismi 1895 alman tüccrar Siegfried Bing in (18338-1905) Pariste açtığı La Maison de |’ Art Nouveau’dan (yeni sanat evi) gelir.”

Sanat tüccari olarak karşımıza çıkan Bing akımın sanatçılarına da ilgi göstermiş, özellikle cam işler üreten sanatçılara destek olmuştur.

ART NOUVEAU’NIN GÖRÜNÜŞÜ

Üslubun temel biçimsel özelliği olarak karşımıza kavisli ve çizgisel desenler çıkmaktadır. Yapraklar, dallar, filizler, çiçekler gibi doğal formlara stilize insan figürleri de bolca eşlik eder. Tasarımcılar sembolik yahut dışavurumcu bir üslup benimsemek yerine çalışmanın dekoratif görüntüsüne önem vermişlerdir.


“Art Nouveau elişlerinde, heykellerde, resimlerde her yerde doğa görülür… Doğal çevreye odaklanmak sanatçıları ender bulunan ahşap, parlak panzehir taşı, ve hatta hayvan boynuzu gibi yeni malzemelerle tasarım, heykel ve benzeri eserler yapıp sanatsal malzemenin
çeşitliliğini aktarmaya teşvik etmiştir.” (Grzymkowski, 2017: 26)

19. yüzyılın sonlarında Art Nouveau akımının çeşitli malzeme kulanımı sanat karvramının genişlemesine yardımcı olmuştur. Bu özelliği kendinden sonraki bir çok akımda da etkili olacaktır. Bu etki günümüze dek gelmiştir.

SEZESYONİZM

“Art Nouveau Almaya’da ‘jugenstil’, Viyana’da ‘sezessionstil’, İtalya’da stile liberty’ ve İspanya’da ‘modernismo’ olarak adlandırılmıştır.” (Keser, 2009: 50)


Avusturalya’da Viyana Sezesyonu Sanatçıları olarak anılan bir grup sanatçı Art Nauveau’nın local bir biçimini çalışmalarında uyguluyorlardı. Akımın temsilcileri arasında ressam, herkeltraş ve mimarlardan olusan isimler yer alıyordu. Sezesyon teriminin türkçe karşılığına bakacak olursak ‘ayrılma, kopma’ anlamları ile karşılaşıyoruz. Bu kopuş muhafazakar olarak gördükleri akademi’den ayrılma ile bağdaşıyordu.

Gustav Klimt Avusturaya’daki bu grubun lideri ve en çok tanınan sanatçılarından biridir. Altın sarısı renk kullanımı, stilize edilmiş ve uzatılmış figürleri ve organik biçimler ile harmanlanmış eserleri Klimt’in tarzını fark edilebilir boyuta taşır.

JUGENDSTİL

“Art Nouveau akımı Almanya’da 1896dan 1914’e kadar Münih’te yayımlanan Die Jugend (Gençlik) adlı etkili bir dergi sayesinde ‘Jugendstil’ olarak tanınmıştı.”


Bu dergi aynı zamanda akımın Almanya’da yaygınlı kazanmasında rol oynamıştır. Otto Eckmann derginin editörlüğünü üstlenen baş çizer olarak karşımıza çıkar.